NFT (non-fungible token)

Een non-fungible token (NFT) is een digitaal eigendomsbewijs dat, net als cryptogeld zoals bitcoin, met een cryptografisch bewijs kan worden overgedragen aan een ander. Het verschil is dat een NFT niet-uitwisselbaar en uniek is, omdat het token verwijst naar een uniek object, of dat nu digitaal of fysiek is.

Een euro is onder te verdelen in honderd centen, waarbij het van groot belang is dat die centen onderling uitwisselbaar zijn. De ene cent is evenveel waard en even nuttig als de andere cent. Die uitwisselbaarheid noemen we fungibility. Het is nuttig voor geld om heel uitwisselbaar te zijn. Iemand die een tientje uitleent, hoeft niet exact hetzelfde tientje terug te krijgen, en twee vijfjes is ook best.

Voor geld is fungibility een wenselijke eigenschap, maar voor de meeste andere dingen in de wereld juist niet. Als je van een goede vriend een Picasso leent, dan kun je niet een willekeurig schilderij van ongeveer dezelfde afmetingen teruggeven. Het zal exact die Picasso moeten zijn, bij voorkeur in exact dezelfde staat. Hetzelfde geldt voor auto’s, flessen wijn, sieraden, huizen of het auteursrecht van een boek. Die zitten aan de niet-uitwisselbare kant van het spectrum.

Voor niet-uitwisselbare zaken zijn non-fungible tokens bedacht. Een NFT staat net als andere crypto-assets geregistreerd in een decentrale administratie, en je kunt het bezit ervan bewijzen met het zetten van een cryptografische handtekening. Daarvoor gebruik je de cryptografische sleutels die zich in je wallet bevinden.

Het maken van een NFT is een simpel klusje en in de basis stelt een NFT niet zoveel voor: een vingerafdruk van het object, wat andere beschrijvende gegevens en een handtekening. Een NFT op zichzelf is daarom niet bijzonder of waardevol. Het gaat volledig om wat de NFT representeert of waar die naar verwijst. Dat brengt ons op het belangrijkste verschil tussen uitwisselbare bezittingen (zoals bitcoin) en niet-uitwisselbare bezittingen (NFT’s):

• Een bitcoin heeft waarde omdat het geheel van bitcoins waarde heeft: het netwerk, de diensten eromheen, het nut van het geldsysteem als geheel voor alle gebruikers.
  
• Een NFT heeft waarde onafhankelijk van alle andere NFT’s. Dat kan zijn omdat het een verzamelaarsobject is, zoals (digitale) kunst, of omdat het nuttig is, zoals een domeinnaam, of omdat er toekomstige inkomstenstromen aan gekoppeld zijn, zoals een bepaald recht of bezitting.
  
• Een NFT is programmeerbaar. Je zou bijvoorbeeld kunnen vastleggen dat bij verkoop van een NFT de maker telkens ook een deel van de opbrengst krijgt. Als de kunstenaar een werk verkoopt voor duizend euro, en de eerste eigenaar het doorverkoopt voor een ton, dan profiteren beide van de waardestijging.

De meeste nuttige toepassingen van NFT’s zijn nog toekomstmuziek. Er moeten nog protocollen en standaarden ontstaan, en er moet nog van alles worden gebouwd aan platformen en apps.

Toch kun je er al mee experimenteren door wat verzamelaarsobjecten te kopen op een NFT-marktplaats zoals OpenSea. Maar koop niet zonder uitvoerig onderzoek voor veel geld een plaatje van een steen, trol of aap. Het kan over 10 jaar best eens waardeloos zijn!

Ook veel merken zijn al met met NFT projecten bezig. Een voorbeeld is de RTFKT x Nike Hoodie, ontworpen voor AR, waarbij fysieke en digitale werelden worden samengevoegd.